[In reply to शेळी पालन चॅनेल]
33

1) वरील चित्रात जी माहिती दिली आहे तिचा चॅनेल च्या सदस्यांनी अभ्यास केला किंवा काय हे मला समजायला काही शक्य नाही. त्याबद्दल आपले विचार मला कळवावेत असं मी आवाहन केलं होतं पण, त्यास कोणीही प्रतिसाद दिला नाही, याचा खेद वाटतो.
असो.
2) खरे तर शेळीच्या आवडीचा चारा शेळीला घालणे, शेळीने तो मनसोक्त खाणे आणि त्यातून शेळीची तब्यत सुधारणे या सर्व बाबी आपल्या नजरेसमोर घडत असतात. पण त्यापलीकडे यात काही शास्त्र आहे हे आपण तपासून पाहत नाही व समजूनही घेत नाही.
3) खालील  बाबींचा आपण बारकाईने अभ्यास करणे मला महत्वाचे वाटते-
- शेळीचा चोखंदळ पणा
- चाऱ्याची गुणवत्ता आणि उत्पादन -palatability
- intake प्रत्यक्ष किती चारा खाल्ला ( त्यास  dray matter intake असे म्हणतात)
- digestability ( म्हणजे खाल्लेला चारा किती पाचला)
4) वरील चारही मुद्द्यांचा एकमेकांशी वेगवेगळ्या प्रकारे संबंध आहे. त्याचा आपण अभ्यास केल्यास आपणास आहार व्यवस्थापन करणे शक्य होईल.
5) उदा. कोवळा चारा खाऊ घातल्यास शेळ्या भरपूर खातील कारण त्यांची ड्राय मॅटर ची गरज लवकर पूर्ण होणार नाही, तर या उलट निबर किंवा पक्व झालेला चारा खाऊ घातल्यास त्या तो कमी प्रमाणात खातील कारण ड्राय मॅटर ची गरज लवकर पूर्ण होते. कोवळा चारा खाऊ घातल्यास शेळ्या कमी पाणी पितील आणि कोरडा खाऊ घातल्यास जास्त पितील.
6) ड्राय मॅटर इंटेक हा सरळ सरळ पिकाच्या वेगवेगळ्या अवस्थेशी निगडित आहे, तसेच डायजेस्टबिलिटी सुद्धा पिकाच्या वेगवेगळ्या अवस्थेशी निगडित आहे.
7) शेळीचा चारा खाण्या बाबतीतला चोखंदळ पणा देखील आपण येथे विचारात घेतला पाहिजे, काही शेळ्या फार चोखंदळ असतात त्यामुळे गुणवत्ता पूर्ण चारा खाऊ घातला तरी त्या शेळ्यांचा ड्राय मॅटर इंटेक कमीच असतो परिणामी त्या शेळ्या सुधारत नाहीत.
बाळू मोटे बारामती