31

1) दहा शेळ्या आणि एक बोकड या युनिट मधून किती खर्च व उत्पन्न होईल ते आपणास या पोस्ट मध्ये पाहायचं आहे. या पोस्ट मधील सर्व विवेचन हे उदाहरण म्हणून असून ते माझ्या अनुभवावर आधारित आहे. मी पाठीमागील एका पोस्ट मध्ये माझ्या फार्म मध्ये मला कसा तोटा झाला ते लिहिलं आहे. अत्ता परिस्थिती सुधारत आहे. त्यामुळे आपणास किमान उत्पन्न किती मिळेल याचा चांगला अंदाज मला आला आहे. हे सर्व विवेचन त्यावर आधारित असणार आहे.
2) पुढे काही बाबी दिल्या आहेत, त्या जर व्यवस्थित घडत असतील तरच बंदिस्त शेळी पालन फायद्यात राहू शकते अन्यथा नाही-
- जुळे प्रमाण 70 टक्के
-दर 8 महिन्यात एक वेत
- पहिल्या 3 महिन्यात करडांचा मृत्यू दर 10 टक्के पेक्षा कमी
- शेळ्यांच मृत्यू दर 5 टक्के पेक्षा कमी
- शेळ्या गाभडण्याचा दर 10 टक्के पेक्षा कमी
- विल्या नंतर तीन महिन्यांनी करडांचे वजन व त्यांवर आधारित उत्पन्न, दर रु 200/किलो जिवंत वजन.
- दर कमी मिळाल्यास तोटा वाढणार व जास्त मिळविल्यास नफा वाढणार.
- 200 रु प्रति kg च्या खाली करडे न विकणे.
- 3 महिन्यानंतर करडे सांभाळायची असल्यास त्यांचा खर्च उत्पन्न वेगळे काढावे.
- एक लागवडीचा बोकड 30 शेळ्यांकरिता पुरतो. त्याच्या संगोपनाचा खर्च हा 30 शेळ्यांच्या खर्चात समविष्ठ करावा लागेल. अस केल्यास एक शेळीला एका महिन्यास 12.5 रु खर्च येईल.
3) 10 शेळ्यांची मरतुक 0.5एवढी येते. विण्यायोग्य शेळ्या राहतील 9.5.
4) यातून 10 टक्के शेळ्या गभडतात म्हणजे 0.95, विण्यायोग्य शेळ्या राहतील 8.55 5) 8.55 मधून जुळी करडे देणाऱ्या शेळ्या 70 टक्के म्हणजे 5.985 म्हणजे एकूण 11.97 करडे व तिळे देण्याऱ्या शेळ्या 1.71 म्हणजे त्यांची करडे 5.13,एक करडू देणाऱ्या शेळ्या 0.855 म्हणजे त्यांची करडे 0.855.
6) सर्व मिळून एकूण करडे होतील 17.955.
7)आता यात करडांची मरतुक 10 टक्के वजा करूयात, मग एकन विक्रीयोग्य करडे राहतील- 16.1595
8) प्रत्येकी 13 किलो वजन 3 महिन्यात होते म्हणून 16.1595x13= 210.0735किलो वजन होईल.
9) 3 महिने वयाची करडे पुन्हा पुढे 4 महिने सांभाळायची, संगोपनाचा प्रति करडू खर्च 800 रु 4 महिण्याकरिता एकूण खर्च होईल 12927.6रु.
10) पुढच्या 4 महिन्यात 5 टक्के मरतुक धरल्यास एकूण विक्रीयोग्य करडे राहतील 15.3515.
11) या करडांची दर महिना 4 किलो वजन वाढ गृहीत धरल्यास आपणास एकूण वजन वाढ मिळेल 4x15.3515x4=245.6244 किलो
12) येथे आपण थेट विणाऱ्या शेळ्यानपासून सुरवात केली आहे अस उदाहरण घेतलं आहे. पण जर स्वतःच्या पाठी ठेऊन जर शेळ्या तयार केल्या तर पाठी संगोपनाचा किमान 13 महिन्यांचा खर्च हा तिच्या पासून मिळणाऱ्या 10 वेतांवर विभागून घ्यावा लागेल. समजा 11 करडे (10+1) 13 महिने सांभाळायची असतील तर 11X375X13=53625 रु होतील. हा खर्च त्यांच्या 10 वेतांवर विभागून घ्यावा लागेल. म्हणजेच 53625/10=536.25 रु प्रति वेत एवढा खर्च पडेल.
13) औषध पाण्यावरचा खर्च 4000 रु 8 महिन्यांसाठी सर्व शेळ्यांसाठी येईल.
14) माझ्या मते 8 महिन्यासाठी एका शेळीला 55.52 रु भांडवली खर्च व 1460 रु मजुरी खर्च येतो. हा 8 महिन्याचा एकूण खर्च रु 1515.52 रु. होईल. हा 10+1 चा खर्च 16670.72 रु होईल. 15) खर्च काढूयात-
1.30 रु किलो हिरवा (एकदल व द्विदल) चारा 5 किलो एकूण 6.5 रु.
300 ग्रॅम खुराक 20 रु किलोचा एकूण 6 रु. सर्व एकूण 12.5 रु प्रति दिवस प्रति शेळी. 30 दिवसाचे 375 रु, 8 महिन्याचे 3000 रु एका शेळीचे. 10 शेळ्यांचे 30000 रु. बोकडचे 12.5X10X8= रु 1000.
सर्व एकूण 31000रु.
16) लेंडी खताचे उत्पन्न कडूयात-
एका शेळी पासून 1 किलो दररोज याप्रमाणे 11X30X8=2640 किलो 8 महिन्याचे. दर 2 रु किलो ने घेतल्यास एकूण 5280 रु होतील.
17) मुद्दा क्रं 8 व 11 प्रमाणे करडांचे एकूण वजन मिळेल- 210.0735+245.6244= 455.6979
18) 455.6979X200 रु= 91139.58 रु.
19) मुद्दा क्रं 16 व 18 प्रमाणे एकूण 8 +4महिन्यांचे उत्पन्न मिळेल- 96419.58 रु. हे उत्पन्न थेट शेळ्यांपासून मिळणारे उतपन्न आहे.
20) आपणास शेळ्यांना खाऊ घातलेल्या चारा व खुरकातून देखील काही उत्पन्न मिळेल. अर्थात हा चारा व खुराक घरी तयार झालेली स्वतःच असेल तर. प्रति किलो चार्यापासून आपणास 0.40 रु तर प्रति किलो खुराकापासून आपणास 10 रु निवळ उत्पन्न मिळेल. असे आपणास 8 महिन्याचे व 10 शेळ्यांचे 12000रु उत्पन्न मिळेल, वास्तविक हे उत्पन्न आपण शेळ्यांना केलेल्या खर्चात धरलेलं असतं. रु 12 हजार हे शेळ्यांपासून मिळणारे थेट उत्पन्न नाही, तसेच विकतचा चारा व खुराक खाऊ घातल्यास हे उत्पन्न आपणास मिळणार नाही.
21) शेळ्यांना मजुरी जर घरची असेल तर मजुरी पोटी मिळणारी रक्कम देखील निवळ उत्पन्न म्हणून गृहीत धरायला हवे. 300 रु प्रति दिन मजुरी असल्यास त्यात 150 रु खर्च व 150 रु निवळ नफा गृहीत धरता येईल. या प्रमाणे 10 शेळ्यांचे 8 महिन्याचे 150 रु प्रति दिन नफा विचारात घेता-7300 रु उत्पन्न मिळेल.
22) मुद्दा क्रं 12,13,14 व 15 वरून एकूण खर्च - 536.25+4000+16670.72+31000= 52206.97 रु. हा 10+1 शेळ्यांसाठीचा 8+4 महिन्यांकरिताचा एकूण खर्च आहे.
23) मुद्दा क्रं 19 व 22 यांची वजाबाकी केल्यास आपणास निवळ नफा मिळेल- तो 44212.61 रु होईल
24) मुद्दा क्रं 20,21 व 23 यांची बेरीज केल्यास आपणास शेळ्यांपासून मिळणारे, चारा व खुराकापासून मिळणारे व मजुरीपासून मिळणारे निवळ उत्पन्न (खर्च वजा जाता) हे 63512.61 रु मिळेल.
25) या पोस्ट मधील आकडेवारी उदाहरण म्हणून आहे, त्यातील किमती कमी जास्त होऊ शकतात. काही आकडेमोड चुकली असल्यास वाचकांनी निदर्शनास आणून द्यावी.

[In reply to शेळी पालन चॅनेल]
मुद्दा क्रं 9 मधील 12927.6 रु मुद्दा क्रं 22 मधील 52206.97 रुपयांमध्ये मिळवायचे राहून गेले आहे. कृपया हि बेरीज करून पुढील आकडेमोड पुन्हा करावी.

बाळू मोटे बारामती.