35

1) नव्याने शेळी पालन सुरु करत असाल तर माझ्या मते खालील बाबींचा बारकाईने अभ्यास करायला हवा-
2) चांगला गोठा लगेच बांधू नये, सुरवात सध्या गोठ्यापासून करावी, त्यातील अडचणी समजून घ्याव्यात व नंतर दोन एक वर्षांनी चांगला गोठा बांधावा.
3) पाठी पासून कि मोठ्या शेळ्यांपासून सुरवात करायची याचा सांगोपांग अभ्यास करावा.
4) शक्यतो गोठ्यात वेगवेगळे कप्पे करू नयेत, फार तर दोनच कप्पे करावेत, करडांची वेगळी व्यवस्था करावी, रात्री करडे व शेळ्या एकत्रित ठेवाव्यात.
5) शेळी पालन न परवडण्याच प्रमुख कारण म्हणजे लहान करडांची मरतुक व शेळ्यांच्या आजारपणात योग्य उपचार करता न येणे हाय. याचा सुरवातीलाच गांभीर्याने विचार करायला हवा.
6) चाऱ्यावर प्रति शेळी दररोज 6 रुपये व खुराकावर प्रति शेळी दररोज 6 रुपयेपेक्षा जास्त खर्च होणार नाही याची कटाक्षाने काळजी घ्यायला हवी.
7) त्यामुळे चारा व खुराक शक्यतो घरचा असायला हवा, चाऱ्यात मका व मेथी घास पुरेसा आहे तर खुराकात केवळ एकच घटक न देता वेगवेगळे पदार्थ द्यावेत जसे कि गहू, मका, शेंगदाणा पेंड, गोळी पेंड इ.
8) करडे 7 महिन्यांपेक्षा जास्त दिवस सांभाळू नयेत. वेगाने वजन वाढ न मिळणारी करडे वेळीच विकून टाकावीत.
9) योग्य ब्रिडींग प्रोग्रॅम आखावा, वारंवार व विनाकारण बोकड बदलू नये.
10) जसे चांगल्या शेळ्या खरेद करणे गरजेचे असते तसेच कळपातील खराब शेळ्या वेळीच ओळखून विकून टाकणे हे त्यापेक्षा जास्त गरजेचे असते.
बाळू मोटे बारामती