27

1) औषधे जवळ असणे व त्यांच्या उपयोगाची माहिती असणे शेळी पालन व्यवसायात कळीचा मुद्दा आहे. सध्या जे जनावरांचे डॉक्टर आहेत ते बहुतेक करून संकरित गाईंचे तञ् आहेत. या व्यवसायातील शेळ्या मेंढ्यांचे तञ् डॉक्टर फार कमी आहेत अस माझं निरीक्षण आहे. त्यामुळे शेळ्यांना येणारे रोग ओळखता येणे, त्यांच्यावर योग्य त्या औषधांचे उपचार करणे या बाबी शेळी पालकाने पहिल्या तीन वर्षात शिकून घेणे अपेक्षित आहे.
2) खाली औषधांची यादी देत आहे, किमान एवढी तरी औषधे आपणाकडे असायलाच हवीत. औषधे पाजता यावीत, इंजेक्शने टोचता यावीत, हे जमत असेल तरच शेळीला आपण किमान डॉक्टर येईपर्यंत वाचवू शकतो.
3) अँटिबायोटिक
एन्रोफ्लोक्सासिन-फ्लोबॅक एस ए, मेरिक्विन, क्युरेक्स इ.
जेंटमायसिंन इंजेकशन
टायलॉसिन- टायलोवेट इंजेकशन
ऑक्सी टेट्रासायक्लीन
सट्रेप्टो पेनिसिलिन इंजेकशन
सेफाल्याक्झीन- पावडर, गोळी
ट्रायमिथोप्रिंम- ओरिप्रिम इंजेकशन, सेपमाक्स गोळी
नोरफ्लोक्सासीन व टिनिडझोल गोळी
ऑफलोकझासीन व ओरिनिड्याझोल- पॉवर जिल सिरप

वेदनाशामक व तापनिवरक

निमुसुलाईड इंजेकशन
निमुसुलाईड व पॅरासीतेमोल गोळी
प्रेडणीसोलोन इंजेकशन

रेचक

खाण्याचा सोडा
सायट्रिक ऍसिड,
असेटिक ऍसिड (शक्य असल्यास)
प्रोबायोटिक गोळी
पाचक टॉनिक
अस्परजिलस ओरायझी वर आधारित पाचक टॉनिक
रुमेन ऍसिड नूट्रालायझेर

टॉनिक

कॅलसियम फॉस्फोरस टॉनिक- ऑस्टोवॅट
व्हिटॅमिन - अ ड इ के इ आणि बी कॉम्प्लेक्स
सेलेनियम व व्हिटॅमिन इ इणजेक्शन
मिनरल मिकश्चर पावडर- रोज वापरासाठी ऍग्रिमीन फोर्ट

जखमेसाठी/अँटीसेप्टिक

टोपीक्युअर प्लस स्प्रे
हिमॅक्स मलम
झिंक ऑक्सईड
सट्रेप्टो पेनिसिलिन पावडर
टिंक्चर आयोडीन
हायड्रोजन पेरॉक्साईड
डेल्टामेथ्रीन-किडे मारण्यासाठी

इतर-

एपिडोसिन इंजेकशन-
विताना वेना देण्यासाठी
ऍट्रोपीन सल्फेट इंजेकशन- विष उतरवण्यासाठी
क्लोरोफिनारामाईन म्यॅलेट इंजेकशन- विष निवारक
Ors पावडर- रिहायड्रेशन साठी
डिस्टील वॉटर- इंजेकशन बनवण्यासाठी
Dns सलाईन (शक्य असल्यास)
गोचीड पिसवा नाशक औषधे- डेल्टामेथ्रीन, सायपरमेथ्रीन, अमीट्राझ, bhc पावडर इ

जंत नाशक

आयव्हरमेकटीन, क्लाझंटेल, अलबंड्याझॉल, फेनबंड्याझोल, ट्रायक्लोबंड्याझोल (तिन्ही पैकी एक), निल्कोझामाईड व अलबंड्याझॉल, ओक्सिक्लोझनीड व लिव्यामिसोल.

4) वरील औषधे खरेदी करून सुरक्षित ठेवावीत. गरजेनुसार डॉक्टरांच्या सल्ल्याने वापरावीत.(बहुदा घरची औषधे वापरण्यासाठी डॉक्टर सल्ला देत नाहीत) कोणती औषधे कशासाठी वापरायची ते मोबाईल मधील नोट पॅड किंवा मेमो नावाच्या अप्लिकेशन मध्ये नोंद करून ठेवावे, त्याचा वर्षातून किमान एकदा बॅकअप घ्यावा. औषधांचे परिणाम व दुष्परिणाम माहिती करून घेऊन मगच औषधे वापरावीत. या माहितीच्या उपयोगाने आपले काही नुकसान झाल्यास लेखक या अर्थाने मी (बाळू मोटे) त्यास कोणत्याही परिस्थितीत जबाबदार राहणार नाही याची कृपया जाणीवपूर्वक नोंद घ्यावी.