नमस्कार,
1) शिक्षण पद्धतीचा शेळी पालनाच्या अंगाने थोडा विचार होणे आवश्यक वाटते. आपल्याकडे शिक्षणाचे तीन चार टप्पे केले आहेत. प्राथमिक शिक्षण, माध्यमिक, उच्च माध्यमिक व विद्यालयीन किंवा विषविद्यालयीन किंवा उच्च शिक्षण. हे ते टप्पे होय. यात आपणास खालच्या पायरीवरून सुरवात करून मग वरच्या परिवार जाता येते. यात काही घोळ करता येत नाही.
2) व्यावसायिक शिक्षणाचे देखील तीन टप्पे आहेत. मूलभूत किंवा प्राथमिक व्यावसायिक शिक्षण, हे शिकणाऱ्यास लर्नर असे इंगर्जित म्हणतात. कौशल्या धिष्टित किंवा इंग्रजीत इंटर मिडियेट म्हणतात. आणि शेवटचं म्हणजे तञ् व्यावसायिक किंवा इंग्रजीत त्यास एक्सपर्ट असे म्हणतात.
3) शेळी पालनाची जी काही प्रशिक्षणे महाराष्ट्रात चालू आहेत ती सगळी माझ्या मते व्यवसायातील प्रामुख्याने मूलभूत बाबी शिकवतात. म्हणजेच व्यवसायातील प्राथमिक ज्ञान देतात. म्हणूनच प्रशिक्षण घेऊन शेळी पालन कारायलो गेलो के व्यवसाय तोट्यात जातो याची उदाहरण पाहिजे तितकी मिळतील. दोन तीन ठिकाणी प्रशिक्षणे घेऊन देखील एखाद्याला व्यवसायतले दररोजचे प्रॉब्लेम सुटत नसतील आणि त्यासाठी बाहेरून कोणाची तरी मदत लागत असेल तर अश्या प्राथमिक शिक्षणाचा उपयोग काय? नव्हे नव्हे प्राथमिक शिक्षण घेऊ नये असे माझे मुळीच मत नाही, ते अवश्य घेतले पाहिजे, पण आपल्याकडे त्या चांगल्या दर्जाची प्रशिक्षणे कुठे मिळतात?
4) अलीकडे उदयास आलेला सोसियल मीडिया देखील प्राथमिक/बेसिक माहितीच पुरवतो. वर्तमान पत्रातील लेख कॉपी पेस्ट करून सोसियल मीडियावर पाठवायचे यात काय मोठी कामगिरी असते? लोकं जे अनुभव सोसियल मीडियावर मांडतात ते देखील बहुतांश प्राथमिक स्वरूपाचे असतात. या प्राथमिक स्वरूपाच्या पुढे कोणी जातच नाही.
5) अलीकडच्या पाच सहा वर्षात शेळी पालनाचइ 500 रु ते 10 हजार रु एवढी फी घेऊन प्रशिक्षणे लोकं देऊ घेऊ लागली. भारतासारख्या विकसनशील देशास आणि शेळी पालनासारख्या उदयोन्मुख व्यवसायास प्राथमिक शिक्षण एवढे महाग पडावे हेच मुळी या व्यवसायाच्या अहितास कारण आहे, असे मला वाटते. 500 रु फी असलेल्या प्रशिक्षणात आपणास इंजेक्शन कसे टोचायचे हे शिकवले जाणार नाही, ते शिकायचे असल्यास आपणास 10 हजार रु किमतीचे प्रशिक्षण घ्यावे लागेल. शेळीला इंजेक्शन टोचणे हि बाब प्राथमिक, बेसिक नव्हे काय? शेळी 150 दिवसात वेते हे पहिल्या प्रशिक्षणात तर शेळीच्या बाळंत पानांत तिची मदत कशी करायची हे दुसऱ्या प्रशिक्षणात शिकवलं जात. पण या सर्व प्राथमिक बाबीचा आहेत, नव्हे का?
6) प्रशिक्षणे आणि सोसियल मिडियावरील माहिती हि फक्त जाहिरात दारांच्या गरजे पुरती, लोकांना आकर्षित करण्या पुरती असते, असे माझे आता मत झाले आहे. सुरवातीला जे काही व्हाट्स ऍप टेलिग्राम फेसबुक ग्रुप निघाले ते बहुतांशी व्यावसायिक ट्रेडर लोकांनी चालू केले. शेळी पालनातील अमोघ माहितीच गाजर दाखवलं, लोकं आकर्षित झाली. यास काही सॅनमाननीय अपवाद आहेत.
प्रशिक्षणातून लाखो रुपये कमावले, शेळ्यांच्या ट्रेडिंग मधून कोट्यवधींची उलाढाल झाली.
7) हे सर्व बिनचूक आपसूक होत राहिलं, मग तुम्हला कोणइ बेसिक माहितीच्या पुढची माहिती म्हणजे इंटर मेडीएट लेव्हल ची माहिती कोण कशाला देईल. तशी कोणी डिमांड पण केली नाही.
8) कोणी अस म्हणेन कि नेमकी प्राथमिक किंवा बेसिक माहिती कोणती आणि इंटर मिडियेट माहिती कोणती, त्याचा आम्हाला नेमका काय फायदा होणार?
9) मी असं सांगेन कि, दोन वेतातील अंतर कमीत कमी ठेऊन, तीन महिन्यात जास्तीत जास्त उत्पादन घेता येणे यास प्राथमिक माहिती अस मी म्हणेन. शेळ्यांच्या अनुवांशिक सुधारणे साठी योग्य प्रकारचा ब्रिडींग प्रोग्रॅम आखून त्या द्वारे उत्पादनात वाढ घडवून आणणे यास मी इंटर मिडियेट लेव्हल ची माहिती म्हणेन.
आणखी एक साधं उदाहरण सांगतो-
अनुवांशिक नोंदी ठेवता येणे हि बेसिक माहिती आहे, तर त्या नोंदींची योग्य विश्लेल्शन करून अनुवांशिक सुधारणे मध्ये आणि व्यवसाय वृद्धी मध्ये इच्छित यश मिळवता येणे म्हणजे इंटर मिडियेट लेव्हल ची माहिती होय.
10) तेंव्हा माझे असे मत आहे, पैसे भरून जर प्रशिक्षण घेत असाल तर इंटर मिडियेट लेव्हल ची माहिती मिळण्याची अपेक्षा ठेवायला हवी.
11) एक्सपर्ट लेव्हल ची माहिती स्वतःची स्वतः मिळवायची असते यावर माझा विश्वास आहे.
12) तीन चार वर्ष शेळी पालन करून जर आपण अजून जुलाबाला कोणत्या गोळ्या द्यायच्या, खुराक कोणता घालायचा याचाच विचार करत असू तर आपण या प्राथमिक अवस्थेतून कधी बाहेर पडायचो? पुढचं शिक्षण कधी घ्यायचो? पुढच्या शिक्षणाशिवाय शेळी पालनात उत्कर्ष कसा साधयचो?
टीप:- वरील माहिती स्वतःच्या जबाबदारीवर वापरावी, कोणत्याही नुकसानिस मी जबाबदार नाही.
- बाळू मोटे, बारामती (9422512680, रात्री 9 ते 10 या वेळात फक्त)
1) शिक्षण पद्धतीचा शेळी पालनाच्या अंगाने थोडा विचार होणे आवश्यक वाटते. आपल्याकडे शिक्षणाचे तीन चार टप्पे केले आहेत. प्राथमिक शिक्षण, माध्यमिक, उच्च माध्यमिक व विद्यालयीन किंवा विषविद्यालयीन किंवा उच्च शिक्षण. हे ते टप्पे होय. यात आपणास खालच्या पायरीवरून सुरवात करून मग वरच्या परिवार जाता येते. यात काही घोळ करता येत नाही.
2) व्यावसायिक शिक्षणाचे देखील तीन टप्पे आहेत. मूलभूत किंवा प्राथमिक व्यावसायिक शिक्षण, हे शिकणाऱ्यास लर्नर असे इंगर्जित म्हणतात. कौशल्या धिष्टित किंवा इंग्रजीत इंटर मिडियेट म्हणतात. आणि शेवटचं म्हणजे तञ् व्यावसायिक किंवा इंग्रजीत त्यास एक्सपर्ट असे म्हणतात.
3) शेळी पालनाची जी काही प्रशिक्षणे महाराष्ट्रात चालू आहेत ती सगळी माझ्या मते व्यवसायातील प्रामुख्याने मूलभूत बाबी शिकवतात. म्हणजेच व्यवसायातील प्राथमिक ज्ञान देतात. म्हणूनच प्रशिक्षण घेऊन शेळी पालन कारायलो गेलो के व्यवसाय तोट्यात जातो याची उदाहरण पाहिजे तितकी मिळतील. दोन तीन ठिकाणी प्रशिक्षणे घेऊन देखील एखाद्याला व्यवसायतले दररोजचे प्रॉब्लेम सुटत नसतील आणि त्यासाठी बाहेरून कोणाची तरी मदत लागत असेल तर अश्या प्राथमिक शिक्षणाचा उपयोग काय? नव्हे नव्हे प्राथमिक शिक्षण घेऊ नये असे माझे मुळीच मत नाही, ते अवश्य घेतले पाहिजे, पण आपल्याकडे त्या चांगल्या दर्जाची प्रशिक्षणे कुठे मिळतात?
4) अलीकडे उदयास आलेला सोसियल मीडिया देखील प्राथमिक/बेसिक माहितीच पुरवतो. वर्तमान पत्रातील लेख कॉपी पेस्ट करून सोसियल मीडियावर पाठवायचे यात काय मोठी कामगिरी असते? लोकं जे अनुभव सोसियल मीडियावर मांडतात ते देखील बहुतांश प्राथमिक स्वरूपाचे असतात. या प्राथमिक स्वरूपाच्या पुढे कोणी जातच नाही.
5) अलीकडच्या पाच सहा वर्षात शेळी पालनाचइ 500 रु ते 10 हजार रु एवढी फी घेऊन प्रशिक्षणे लोकं देऊ घेऊ लागली. भारतासारख्या विकसनशील देशास आणि शेळी पालनासारख्या उदयोन्मुख व्यवसायास प्राथमिक शिक्षण एवढे महाग पडावे हेच मुळी या व्यवसायाच्या अहितास कारण आहे, असे मला वाटते. 500 रु फी असलेल्या प्रशिक्षणात आपणास इंजेक्शन कसे टोचायचे हे शिकवले जाणार नाही, ते शिकायचे असल्यास आपणास 10 हजार रु किमतीचे प्रशिक्षण घ्यावे लागेल. शेळीला इंजेक्शन टोचणे हि बाब प्राथमिक, बेसिक नव्हे काय? शेळी 150 दिवसात वेते हे पहिल्या प्रशिक्षणात तर शेळीच्या बाळंत पानांत तिची मदत कशी करायची हे दुसऱ्या प्रशिक्षणात शिकवलं जात. पण या सर्व प्राथमिक बाबीचा आहेत, नव्हे का?
6) प्रशिक्षणे आणि सोसियल मिडियावरील माहिती हि फक्त जाहिरात दारांच्या गरजे पुरती, लोकांना आकर्षित करण्या पुरती असते, असे माझे आता मत झाले आहे. सुरवातीला जे काही व्हाट्स ऍप टेलिग्राम फेसबुक ग्रुप निघाले ते बहुतांशी व्यावसायिक ट्रेडर लोकांनी चालू केले. शेळी पालनातील अमोघ माहितीच गाजर दाखवलं, लोकं आकर्षित झाली. यास काही सॅनमाननीय अपवाद आहेत.
प्रशिक्षणातून लाखो रुपये कमावले, शेळ्यांच्या ट्रेडिंग मधून कोट्यवधींची उलाढाल झाली.
7) हे सर्व बिनचूक आपसूक होत राहिलं, मग तुम्हला कोणइ बेसिक माहितीच्या पुढची माहिती म्हणजे इंटर मेडीएट लेव्हल ची माहिती कोण कशाला देईल. तशी कोणी डिमांड पण केली नाही.
8) कोणी अस म्हणेन कि नेमकी प्राथमिक किंवा बेसिक माहिती कोणती आणि इंटर मिडियेट माहिती कोणती, त्याचा आम्हाला नेमका काय फायदा होणार?
9) मी असं सांगेन कि, दोन वेतातील अंतर कमीत कमी ठेऊन, तीन महिन्यात जास्तीत जास्त उत्पादन घेता येणे यास प्राथमिक माहिती अस मी म्हणेन. शेळ्यांच्या अनुवांशिक सुधारणे साठी योग्य प्रकारचा ब्रिडींग प्रोग्रॅम आखून त्या द्वारे उत्पादनात वाढ घडवून आणणे यास मी इंटर मिडियेट लेव्हल ची माहिती म्हणेन.
आणखी एक साधं उदाहरण सांगतो-
अनुवांशिक नोंदी ठेवता येणे हि बेसिक माहिती आहे, तर त्या नोंदींची योग्य विश्लेल्शन करून अनुवांशिक सुधारणे मध्ये आणि व्यवसाय वृद्धी मध्ये इच्छित यश मिळवता येणे म्हणजे इंटर मिडियेट लेव्हल ची माहिती होय.
10) तेंव्हा माझे असे मत आहे, पैसे भरून जर प्रशिक्षण घेत असाल तर इंटर मिडियेट लेव्हल ची माहिती मिळण्याची अपेक्षा ठेवायला हवी.
11) एक्सपर्ट लेव्हल ची माहिती स्वतःची स्वतः मिळवायची असते यावर माझा विश्वास आहे.
12) तीन चार वर्ष शेळी पालन करून जर आपण अजून जुलाबाला कोणत्या गोळ्या द्यायच्या, खुराक कोणता घालायचा याचाच विचार करत असू तर आपण या प्राथमिक अवस्थेतून कधी बाहेर पडायचो? पुढचं शिक्षण कधी घ्यायचो? पुढच्या शिक्षणाशिवाय शेळी पालनात उत्कर्ष कसा साधयचो?
टीप:- वरील माहिती स्वतःच्या जबाबदारीवर वापरावी, कोणत्याही नुकसानिस मी जबाबदार नाही.
- बाळू मोटे, बारामती (9422512680, रात्री 9 ते 10 या वेळात फक्त)
No comments:
Post a Comment