ब्रीडिंग सर्व्हे

बंदिस्त शेळी पालन

मी (बाळू मोटे, बारामती) एक सर्व्हे करत आहे...
त्यासाठी मी खाली काही पर्याय देत आहे, त्यातील जे पर्याय आपणास लागू होतात त्यांचे केवळ क्रमांक आपण रिप्लाय करायचे आहेत किंवा या ग्रुप वर कळवायचे आहेत. या सर्व्हे चे निष्कर्ष लवकरच मी पुन्हा या ग्रुप वर पोस्ट करिन.

(सर्वाना माझी नम्र पूर्वक विनंती आहे कि आपण माझ्या या पोस्ट ला उत्तर द्यावे) (आपण जास्तीत जास्त 2 पर्याय निवडू शकता)

पर्याय :-1
शेळ्यांमध्ये अंतर्गत प्रजनन केल्याने आपल्या कळपातील करडांची मरतुक वाढली व उत्पादन कमी झाले, असा आपला ठाम अनुभव आहे.

पर्याय:- 2
इनब्रीडिंग/अंतर्गत प्रजनन होत असल्याने आपण बाहेरून दुसरा बोकड आणून लागवडीस वापरला व केवळ त्या मुळे पूर्वी पेक्षा चांगले उत्पादन मिळत आहे, अस आपलं ठाम निरक्षण आहे.

पर्याय:- 3

इनब्रीडिंग (स्वतःच्या कळपातील बोकड वर्षानुवर्षे वापरणे) हि पद्धत अजिबात योग्य नाही, त्याचे दुष्परिणाम मी डोळ्याने पहिले आहेत.

पर्याय:- 4

इनब्रीडिंग हि पद्धत योग्य आहे, व्यवस्थित नियोजन केल्यास तोटा होत नाही, फायदा होतो. बोकड निवडीवर लक्ष द्यावे असे माझे मत आहे.

पर्याय:- 5

आपण आपल्या कळपात इनब्रीडिंग हि पद्धत वापरत आहात.

पर्याय :- 6

तटस्थ/ अजून अभ्यास करायचा आहे/ अनुभव नाही.

(या मेसेज चे विश्लेषण खालील प्रमाणे---)


सर्वाना नमस्कार,

1) काल एक सर्व्हे साठी मी एक पोस्ट टाकली होती, हा मेसेज मी व्हाट्स ऍप व टेलिग्राम वरील 10 ग्रुप वर टाकला होता. त्यात सुमार 4650 शेळी पालक जॉईन आहेत, त्यात काही एका पेक्षा अनेक ग्रुप मध्ये जॉईन आहेत. या 4650 पैकी केवळ 97 लोकांनी आपली प्रतिक्रिया त्या त्या ग्रुप वर कळविली.
2) वरील मुद्यानुसार 2.08 टक्के लोकांनी आपली प्रतिक्रिया नोंदवली म्हणजेच 97.91 टक्के लोकं प्रतिक्रियेबाबत किंवा एकूणच व्हाट्स ऍप टेलिग्राम वरून मिळणाऱ्या माहिती बाबत व तेथे व्यक्त होण्याबाबत उदासीन आहेत हे दिसून येते.
3) ज्या पर्यायाला जास्त मते मिळाली त्या त्या पर्यायानुसार मी त्यांची मते मोजली, त्यांची उतरत्या क्रमाने मांडणी केली. त्यामध्ये 6 क्रमांकाच्या पर्यायास सरवात जास्त म्हणजे 61 मते मिळाली. याचा अर्थ असा कि मत नोंदविलेल्या शेळी पालकांपैकी 63 टक्के लोकांना शेळ्यांचे प्रजनन शास्त्र हा विषय समजून घ्यायचा आहे. त्याचा अभ्यास करण्यास ते उत्सुक आहेत. त्यामुळे त्यांनी तटस्थ म्हणून आपले मत नोंदविले. माझ्या माहितीतील काही सदस्य असे आहेत ज्यांनी 3-4 वर्षापासून शेळी पालन करतात, परंतू त्यांनी पर्याय क्रं 6 निवडला आहे. म्हणजेच त्यांचा अजून प्रजनन शास्त्राचा अभ्यास चालू आहे अस दिसतं.
4) पोस्ट मध्ये पर्याय क्रं 2 मध्ये सांगितलं होतं कि इनब्रीडिंग मुळे शेळ्यांच्या उत्पादनात घट येत होती, अडचणी निर्माण होत होत्या त्यामुळे बाहेरून बोकड आणला व त्यामुळे उत्पादनवाढले. असा अनुभव 6 लोकांना आला. म्हणजेच 6.18 टक्के लोकं आऊट ब्रिडींग केल्याने फायदा झाला या मताचे आहेत.
5) वरील मताच्या नेमके उलटे मत 6 लोकांनी नोंदविले आहे. इनब्रीडिंग हि पद्धत चांगली आहे, फक्त बोकड निवड करून इनब्रीडिंग चे तोटे आपण कमी करू शकतो यावर 6 लोकांचा पूर्ण विश्वास आहे.
6)  पर्याय क्रमांक 4 आणि 5 एकत्रित पणे निवडलेली 4 लोकं आहेत, ज्या अर्थी त्यांनी वरील दोन्ही पर्याय एकत्रित निवडले आहेत त्या अर्थी ते त्यांच्या शेळ्यांच्या कळपात, स्वतःच्या काळपतीलच बोकड ठेवत आहेत.
7) इनब्रीडिंग हि पद्धत योग्य नसून त्याचे दुष्परिणाम स्वतः डोळ्यांनी पाहिल्याचे 97 लोकांपैकी केवळ 3 लोकांनी नमूद केले आहे.
8) पर्याय क्रं 3 आणि 6 एकत्रित निवडलेल्या लोकांची संख्या देखील 3 आहे, इनब्रीडिंग चे दुष्परिणाम होतात असा त्यांचा समज असून अधिक अभ्यास चालु आहे अस त्यांचं मत आहे.
9) पर्याय 5 निवडलेल्या लोकांची संख्या 3 आहे. या 3 लोकांचे त्यांच्या कळपात इनब्रीडिंग हि पद्धत वापरात आहेत अस म्हणणं आहे.
10) पर्याय 5 आणि पर्याय 6 निवडलेल्या लोकांची संख्या देखील 3 आहे. सध्या इनब्रीडिंग चालू आहे व त्याचा अभ्यास सुरु आहे अस मत मिळते.
11) पर्याय 1, 2,3 एकत्रित निवडलेल्या लोकांची संख्या 2 एवढी आहे. यांच्या अनुभवानुसार इम्बरीडिंग हि पद्धत अजिबात योग्य नाही व ते त्यांच्या कळपात अजिबात वापरात नाहीत.
12) पर्याय 2आणि 3 एकत्रित निवडलेल्या लोकांची सांख्य 2 आहे. इनब्रीडिंग चे दुष्परिणाम त्यानि डोळ्यांनी पाहिलेत व आऊट ब्रिडींग करून त्यांना चांगले रिझल्ट मिळालेत.
13)  पर्याय क्रं 4 आणि 6 एकत्रित निवडलेल्या लोकांची संख्या 2 आहे, या पर्यायानुसार इनब्रीडिंग हि पद्धत योग्य आहे व त्याचा अजून अभ्यास चालू आहे.
14) पर्याय 1 व 3 निवडलेल्या लोकांची संख्या 1 आहे. पूर्वी इनब्रीडिंग होत असल्याने करडांची मरतुक होत होती व त्यामुळे हि पद्धत योग्य नसल्याचे ते काळवतात.
15) पर्याय 1 व 6 निवडलेल्या लोकांची सांख्य 1 आहे, त्यांच्या मते इनब्रीडिंग मुले मरतुक होते परंतु आजून अभ्यास चालू आहे.
16) एकूणच इनब्रीडिंग हि पद्धत योग्य नसल्याचे 97 पैकी 18 लोक मानतात, त्यातील काहींचा त्याविषयी अभ्यास चालू आहे.
17) इनब्रीडिंग हि पद्धत योग्य असल्याचे व त्यांच्या शेळ्यांच्या कळपात काही लोक वापरात असल्याचे एकूण 18 लोकांनी नमूद केले आहे.
18) वरील विवेचनावरून इनब्रीडिंग वापरण्याचे व न वापरण्याचे संख्याबळ तुल्यबळ आहे. त्यामुळे इनब्रीडिंग हि पद्धत अजिबात टाकाऊ नाही हे दिसून येते.

(टीप:- मी बाळू मोटे आपणास सांगू इच्छितो कि वरील विवेचन हा काही शास्त्रीय पुरावा नाही, त्यामुळे वरील माहितीचा वापर स्वतःच्या जबाबदारीवर करावा.)